فیلم فروشنده ی اصغر فرهادی، جایزه بهترین فیلم خارجی در مراسم اسکار سال 2017 میلادی را از آن خود کرد. عدم حضور آقای اصغر فرهادی در مراسم جایزه آکادمی اسکار در اعتراض به فرمان اجرایی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای منع ورود شهروندان هفت کشور با اکثریت مسلمانان به آمریکا، اقدام شایسته ای بود، لکن برخی أخذ جایز اسکار برای این فیلم را صرفا متأثر از مسائل سیاسی می دانند.
روایت داستان فیلم فروشنده به این صورت است که آپارتمانی در تهران در حال تخریب است و زوج جوانی به نام عماد و رعنا ( به بازیگری شهاب حسینی و ترانه علیدوستی ) مجبور به تخلیه محل و اجاره یک واحد آپارتمان دیگر می شوند. در خانه جدید که مستأجر قبلی آن یک زن فاحشه بوده است اتفاق ناگواری می افتد و آن این که مشتری قبلی زن فاحشه وارد خانه می شود و ظاهرا اقدام به تجاوز جنسی می نماید.
اگر از زاویه ی دید صرفا داخلی به این فیلم نگاه شود می توان آن را در راستای نشان دادن آسیب های اجتماعی جامعه تلقی کرد و با شناسایی آنها در پی رفع این معضلات برآمد. لکن در صورتی که زاویه دید بین المللی باشد و اینکه فیلم برای عرضه به عرصه های بین المللی ساخته شده است و به نوعی می خواهد جامعه ی ایرانی را معرفی نماید، در این حال آنچه که بیشتر خودنمایی می کند جامعه ای تیره و تار با انبوهی از معضلات و سیاه نمایی می باشد.
نکات مثبت فیلم فروشنده : 1- عماد شخصیت اصلی فیلم نماد یک مرد با فرهنگ، مهربان و متعادل می باشد که در مواقع بروز بحران، بیشتر منطقی و با آرامش برخورد می نماید همچنین رابطه ی دوستانه ای با شاگردانش دارد. 2- نمایش معضل گودبرداری غیراصولی و تخریب آپارتمان های مجاور و پیامدهای آن. 3- بحث اجاره ی مسکن و قیمت های آن که امکان انتخاب و سهل الوصول بودن آن را حتی برای اقشار تحصیل کرده و شاغل (عماد و رعنا) نیز با مشکل مواجه کرده است. 4- بحث « أکل مال بالباطل » که حرام است و در سکانسی از فیلم زمانی که عماد متوجه می شود غذای ماکارونی که در حال خوردن آن هستند از پول همان مشتری زن فاحشه است که در خانه گذاشته است، همه ی غذاها را در سطل آشغال می ریزد و در نهایت نیز پول را بر می گرداند. 5- بروز شادی و نشاط زوج جوان (عماد و رعنا) با حضور پسر بچه ی همکارشان، درحالی که متأثر از اتفاق ناگوار گذشته هستند.
نکات منفی فیلم فروشنده : 1- نشان دادن جامعه با عقده های جنسی و مکرر مثل: نشستن مرد در کنار زن بیگانه و سوء استفاده از این موقعیت، نگهداری عکس ها و فایل های مبتذل در گوشی تلفن همراه توسط نوجوانان (شاگرد عماد)، روابط جنسی خارج از علقه زوجیت توسط پیرمردی که دارای همسر و دختر بزرگی است که ازدواج نموده است. 2- مظلوم نمایی و قربانی جلوه دادن تمام زنان جامعه ( زن مسافر در تاکسی، خود رعنا، زن بازیگر تئاتر در نقش فاحشه ، زن پیرمرد متجاوز) 3- نا امن و بی فایده جلوه دادن توسل به قوای حاکم و پیگیری های قانونی. 4- کمرنگ کردن حساسیت به مسائل ناموسی و خانواده. 5- سرمایه گذاری عوامل خارجی نظیر الکساندر ماله-گی (مدیرعامل کمپانی فرانسوی ممنتو) و همچنین « انستیتو فیلم دوحه » در این فیلم، حتی ابراز خوشحالی مدیر فستیوال دوحه نسبت به موفقیت این فیلم در عرصه های بین المللی.
در پایان یک سری چالش های حقوقی با تماشای این فیلم بروز می نماید که به دو نمونه اشاره می شود:
1- با توجه به اقرار پیرمرد (مشتری زن فاحشه) در مقابل عماد به وسوسه شدن و ظاهرا اقدام به تجاوز جنسی، آیا می توان گفت که این مرد مهدور الدم است؟
2- روسپیگری در حقوق ایران چه جایگاهی دارد و در چه قالبی تعریف می شود و مجازات آن چیست؟ آیا کلیه ی عوامل «روسپیگری»، «تشکیل فاحشه خانه»، «مشتریان روسپیان» و... با تحقق شرائطی از مصادیق «افساد فیالارض» و «محاربه» است؟ یا با توجه به خلأهای قانونی، در اینگونه موارد باید احکام مربوط به «زنا» و «جرائم بر ضد عفت و اخلاق عمومی» جاری شود؟
